Відэатэка → Відэа:

2012 - Брацкая свяча, дак. фільм. Рэж. Ірына Волах [дак. фільм]

Аўтар сцэнарыя Вольга Лабачэўская
Рэжысёр Ірына Волах 
Аператар Аляксандра Мяснікова 

Фільм аб старажытным і сучасным звычаі  рабіць агульную Свячу - ахвяру здымалі на Каляды і Шчадрэц 2012 года ў вёсках Лука і Гарадная  Столінскага раёна Брэсцкай вобласці. Здымкі фільма адбываліся 10-14 студзеня 2012 года.

У вёсцы Лука Столінскага раёна Брэсцкай вобласці, дзе жыве наш герой Мікалай Цімафеевіч Пешка, захаваўся звычай вырабу агульнай свячы-ахвяры на Шчадрэц — Новы год па старому стылю. Калісьці гэты звычай быў шырока распаўсюджаны ў мясцінах, дзе людзі займаліся пчалярствам. Сёння толькі ў адным месцы на Беларусі можна пабачыць, як мужчыны ўсе разам робяць з воску брацкую свячу. Мясцовыя жыхары кажуць, што гэта Богу “дар ад людзей”, “людзкая ахвяра”. 

Такі звычай звязаны з царкоўнымі брацтвамі — аб’яднаннямі міран вакол Царквы, якія вядомы на Беларусі з XVI стагоддзя. Але семантыка звычаю рабіць агульную свячу, якую потым ахвяруюць на храм, мае значна больш глыбокія карані. Ён паходзіць ад родавых брацтваў, ад сябрыны, дзе практыкавалася агульнае валоданне пчоламі членамі аднаго роду. 

Пчалярскія веды традыцыйна перадаваліся па мужчынскай лініі. Магчыма з гэтай нагоды, у вёсцы Лука мужчыны ў адзін з калядных вечароў збіраюцца разам, размінаюць воск у далонях і, далучаючы кавалак да кавалка, ствараюць вялікую свечку-ахвяру.

Мясцовыя жыхары ў большасці сваёй ужо не займаюцца пчалярствам, але па-ранейшаму выконваюць старажытную традыцыю, выконваюць з шчырай вераю, што іх ахвяра паспрыяе дабрабыту ўсіх вяскоўцаў. Дзве брацкія свечкі можна ўбачыць у царкве свяціцеля Нікалая ў вёсцы Гарадная. Іх запальваюць падчас літургіі і на вялікія святы. Трэцяя свяча перададзена жыхарамі в. Лука ў дар Мітрапаліту Мінскаму і Слуцкаму Патрыяршаму Экзарху ўсяе Беларусі Філарэту і, па яго благаславенню, змешчана ў Свята-Духавым кафедральным саборы г. Мінска 

Над кінафільмам працавала каманда спецыялістаў, майстроў этнаграфічнага жанру. Мэтр айчыннага кінематографа рэжысёр Ірына Волах, аўтар шматлікіх дакументальных стужак этнаграфічнай тэматыкі: “Лаўрышава”, “Навагрудак”, “Тры каралі. Вадохрышча”, “Беларускі народны каляндар. Вялікдзень”, “Беларускі народны каляндар. Юр’еў дзень”, “Любча. Восем дзён лета” і інш. А сцэнарый да “Брацкай свячы” пісала Вольга Лабачэўская — кандыдат мастацтвазнаўства, дацэнт кафедры этналогіі і фальклору Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэту культуры і мастацтваў. 

“Дзякуючы здымкам, — кажа Вольга Лабачэўская, — мы змаглі стаць удзельнікамі гэтага рытуалу, дакрануцца да моцы традыцыі, якая злучае людзей адной вёскі ў адзінае цэлае. Гэтыя ўражанні, якія, спадзяемся, атрымае і наш глядач, пераконваюць у тым, што наша беларуская вёска жывая сваімі традыцыямі і духам. Мы імкнуліся, каб фільм, зняты ў рэчышчы візуальнай антрапалогіі, дазволіў сучаснаму, у першую чаргу гарадскому гледачу, пражыць з нашымі героямі некалькі дзён, далучыцца да адвечнага ладу сялянскага жыцця і спасцігнуць яго духоўныя каштоўнасці”. 

• Лабачэўская Вольга Аляксандраўна
• Волах Ірына
• Мяснікова Аляксандра

• 2012

• в. Лука, Столінскі раён (Глинковский c/c), Брэсцкая вобласць, Беларусь
• в. Гарадная, Столінскі раён (Городнянский c/c), Брэсцкая вобласць, Беларусь
• Столінскі раён, Брэсцкая вобласць, Беларусь
• Брэсцкая вобласць, Беларусь
• Беларусь

• рэлігія
• хрысіцянства
• свяча
• фальклор рэлігійны
• бортніцтва
• пчалярства