Відэатэка → Відэа:

2022 - Узгадваем велікодныя традыцыі і пяём валачобныя песні [перадача]

Каб даведацца, як беларусы святкавалі Вялікдзень у былыя часы, не абавязкова заглядаць у працы этнографаў. Дагэтуль сярод нас ёсць шмат людзей, якія трымаюцца народных звычаяў. «Мова нанова» запрасіла іх у госці, каб даведацца паболей пра свята Вялікадня.

Госці новага выдання праграмы – удзельніцы гуртка традыцыйных спеваў у Варшаве. Яны паказалі, як гучалі валачобныя спевы і ўзгадалі, як святкавалі Вялікдзень у іхных родных мясцінах.

«Мне маці заўсёды з раніцы, калі я прачыналася, вось так чырвоненькім яйкам шчочачкі церла, каб яны румяненькія былі», – успамінае адна з нашых госцяў.

Хто такія валачобнікі і жакі? Каму і чаго яны зычаць? Як гучыць песня жака ў сучасным і традыцыйным выкананні? Як правільна стукацца яйкамі? Куды дзяваць шалупінне ад асвячонага яйка? 

Гурток выканаў валачобную песню «Валачобнічкі валачыліся» ды дзве ўкраінскія народныя: «У неділю пʼю, пʼю» і «Туман яром, туман долиною»:

У граматычнай частцы разбіраемся, адкуль узялося слова «жак» і ці не звязанае яно, напрыклад, з напалеонаўскім войскам, якое прайшло праз Беларусь у 1812 годзе.

Дарэчы, у жакі хадзіў нават наш вядоўца, Віктар Шукеловіч.

Валачобнікі = валачоўнікі = валоўнікі = велікодныя спевакі

Вялікдзень = Пасха

Паўднёвы – рус. южный

Зычыць = жадаць – рус. желать

Абуджэнне – рус. пробуждение

Дабрабыт – рус. благополучие

Кавалачак = кусочак

Пасаваць = падыходзіць

Фарбаваць – рус. красить

Цыбуля – рус. лук

Фарбавальнік – рус. краситель

Сусвет – рус. вселенная

Бясконцасць – рус. бесконечность

Парастак – рус. росток

Кошык – рус. корзина

Страціць – рус. потерять

Трымаць – рус. держать

Адчуванне – рус. ощущение

Асабістае – рус. личное

Капа = 60 штук

Лічэнне – рус. счет

Адрозненні – рус. отличия

Упрыгожваць – рус. украшать

Сапраўдны – рус. настоящий

Паска = пасха

Шалупінне – рус. шелуха

Лядоўня = халадзільнік

Смажаны – рус. жареный

Адукацыйную праграму «Мова Нанова» глядзіце кожную нядзелю а 18:10 на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва – «Sirius4»), онлайн або ў закладцы «Праграмы» на нашай старонцы.

• Мова нанова (Белсат), цыкл тэлеперадач

• Шукеловіч Віктар

• Ляшкевіч (Ціханчук) Алена

• Гурток традыцыйных спеваў у Варшаве (Польшча)

• 2022

• Быхаўскі раён, Магілёўская вобласць, Беларусь
• Клічаўскі раён, Магілёўская вобласць, Беларусь
• Мядзельскі раён, Мінская вобласць, Беларусь
• Ашмянскі раён, Гродзенская вобласць, Беларусь
• Польшча
• Магілёўская вобласць, Беларусь
• Беларусь
• Мінская вобласць, Беларусь
• Гродзенская вобласць, Беларусь

• валачобнікі
• вялікдзень
• песні валачобныя
• песні бяседныя
• стравы